امروزه هوش تجاری به عنوان یکی از بروزترین و پرکاربردترین مفاهیم در تجارت و کسب و کار در نظر گرفته می‌شود. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم تا در رابطه با هوش تجاری و تأثیر آن در کسب و کار مطالب و نکات مفیدی را برایتان ارائه دهیم. خواهشمندیم تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
هوش تجاری، Business Intelligence یا به اختصار BI یک فرآیند تکنولوژی محور برای تحلیل داده‌هاست. این فرآیند به مدیران و صاحبان کسب و کار اطلاعات عملی می‌دهد. لازم به ذکر است که ابزارهای BI به صورت‌های مختلفی برای آنالیز و تحلیل داده‌ها ارائه می‌شوند. تا داده‌ها و اطلاعات خام را به اطلاعات مهم و قابل استفاده تبدیل سازند.
به عبارت دیگر هوش تجاری به شما کمک می‌کند که بفهمید چه عواملی در موفقیت پروژه‌های شما تاثیرگذار هستند و چه عواملی باعث شکست شما شده و از بروز موفقیت در تجارتتان جلوگیری می‌کند.
نکته
BI طیف گسترده‌ای از ابزارها و اپلیکیشن ها می‌باشد. که به یک سازمان کمک می‌کند تا بتواند اطلاعات را از سیستم داخلی و منابع خارجی شرکت جمع‌آوری کرده و آنها را برای تحلیل و بررسی آماده سازد. از مجموع این اطلاعات گزارشی تهیه می‌شود که به مدیر و یا تصمیم گیرنده نهایی سازمان تحویل داده می‌شود.
هوش تجاری اطلاعات را طی عملیاتی پیچیده در فضایی با عنوان دیتابیس جمع‌آوری می‌کند. در واقع دیتابیس حاوی تمامی اطلاعات شرکت و خرید و فروش‌ها می‌باشد. دیتابیس یا data warehouse به معنای انبار داده‌ها می‌باشد. لازم به ذکر است که اطلاعاتی که در انبار داده‌ها جمع آوری می‌شود دارای چند بعد می‌باشد.
ابعاد دیتابیس یا انبار داده
به طور کلی دیتابیس یا انبار داده دارای دو بعد مهم می‌باشد. این دو بعدی عبارتند از: مکان و زمان. مکان در واقع همان لوکیشن کاربران می‌باشد. به عنوان مثال هر کالا توسط یک نفر خریداری می‌شود. که این شخص در یک استان، شهرستان و منطقه به خصوصی قرار دارد. از این رو متغیر مکان از جمله ابعاد مهم در کسب و کار شما در نظر گرفته می‌شود. بعد دیگر دیتابیس، زمان می‌باشد. به عنوان مثال حساب کنید روزی ۱۰ هزار تا از این فروش و فروش‌های دیگر به انبار داده‌ها اضافه می‌شود. این موضوع نقش مهم بعد زمان در کسب و کار شما را نشان می‌دهد.
تفاوت موجود بین BI و BA
از نظر ظاهری تفاوت میان این دو مفهوم یک حرف می‌باشد. اما این دو کلمه تفاوت بسیار زیادی با یکدیگر دارند. درک تفاوت میان این دو پارامتر، کمک بسیار زیادی به شما می‌کند تا بتوانید هوش تجاری و تأثیر آن بر کسب و کار را به راحتی درک کنید.
کارشناسان هوش تجاری، داده‌های گذشته و زمان حال شرکت و یا سازمان را تحلیل می‌کنند. به عبارت دیگر یک متخصص هوش تجاری وظیفه ندارد به کسب و کار شما بگوید که چه کار کنید. تنها چیزی که او می‌گوید این است که اوضاع کسب و کار شما را برایتان تعیین می‌کند. در واقع بیان می‌کند که کسب و کار شما در گذشته چگونه بوده و الان در چه وضعیتی قرار دارد.
به طور کلی BA مخفف عبارت Business Analytics است. BA از طریق ابزارهای تحلیل داده می‌تواند پیش بینی کند که آینده کسب و کار شما چه خواهد شد. به عبارت دیگر BA در واقع به یک شخص اشاره می‌کند که بر مبنای برخی اطلاعات راه حل‌های مناسبی برای بیزینس شما فراهم می‌کند. این در حالی است که BI بیشتر به یک فرایند اشاره می‌کند. فرایندی که داده‌ها را برای ما تهیه می‌کند. بنابراین به طور کلی می‌توان اینطور بیان کرد که BA یکی از اجزای فرآیند BI در نظر گرفته می‌شود.
فواید مهم هوش تجاری و تأثیر آن بر کسب و کار شما
تهیه گزارشات سریع
به طور کلی هر شرکت و کسب و کاری، بخش‌ها و دپارتمان‌های متفاوتی دارد. از این رو اطلاعات بخش‌های مختلف در فرمت‌های متفاوت پخش شده است. بیشتر تلاش‌هایی که افراد برای جمع‌آوری اطلاعات انجام می‌دهند مبنی بر آن است که این اطلاعات را مرتب کرده و به فرمتی تبدیل کنند که قابل استفاده باشد. از این رو امروز شما می‌توانید به وسیله ابزارهای پیشرفته هوش تجاری در کمترین زمان ممکن گزارش کامل و خوانا از بخش‌های مختلف شرکت داشته باشید. لازم به ذکر است به عنوان مدیر و یا صاحب کسب و کار این موضوع برای شما بسیار حیاتی و مهم در نظر گرفته می‌شود که بدانید اطلاعات شرکت شما چه مفاهیمی را به شما می‌گویند.
بنابراین تهیه گزارشات سریع برای بررسی و آنالیز داده‌ها به عنوان یکی از فواید مهم هوش تجاری و تأثیر آن در کسب و کار در نظر گرفته می‌شود که اهمیت بالای هوش تجاری را برای شما بیان می‌کند.
تصمیمات سریع و هوشمندانه از فواید مهم هوش تجاری و تأثیر آن بر کسب و کار شما
به طور کلی تمام درآمد و سود شرکتتان مستقیماً به تصمیمات استراتژیک شما مربوط می‌شود. شاید برایتان جالب باشد که بدانید مدت زمان تقریبی برای تهیه گزارش حدود دو روز محاسبه شده است. امروزه در جهان پرسرعت معاصر، داده‌ها مدام در حال تغییر و نوسان می‌باشند.
این موضوع باعث می‌شود که در طول دو روز، تغییرات بسیار زیادی بر روی داده‌های شما اعمال شود. بنابراین مدیران و تصمیم گیرندگان سازمان‌ها باید اطلاعات به روز و آپدیت شده در دست داشته باشند تا بتوانند به سرعت تصمیم گیری کرده و جایگاه خود را در بازار حفظ کنند. لازم به ذکر است که این اعداد و ارقام چیزی کمی نمی‌باشند و دقیقاً شما به وسیله همین اعداد و ارقام است که می‌توانید راه حل‌های درست و درآمدزایی را برای کسب و کار خود پیدا کنید.
هدف نهایی کارشناس BI این است که اطلاعات شرکت شما را به یک سری اطلاعات با ساختاری منظم تبدیل سازند. به بیان دیگر یک کارشناس واقعی هوش تجاری می‌تواند به تصمیمات استراتژیک و سریع شما کمک شایانی داشته باشد. هوش تجاری با اطلاعات به روزی که در اختیار مدیران قرار می‌دهد وضعیت مالی شرکت شما را به سمت مثبت حرکت می‌دهد. تا شما بتوانید درست‌ترین تصمیمات را در زمینه‌های مختلف اتخاذ کنید.
بهره وری شرکت از فواید مهم هوش تجاری و تأثیر آن در کسب و کار
به طور کلی از دیگر قابلیت‌های هوش تجاری و تأثیر آن در کسب و کار تعیین راهکارهای نادرست می‌باشد. در واقع شما می‌توانید به وسیله هوش تجاری مشخص کنید که وضعیت کنونی شرکت شما دقیقاً در چه موقعیتی قرار دارد. همچنین می‌توانید مشخص کنید که روزانه چه کارهایی را باید انجام دهید و اولویت شرکت شما چه مواردی می‌باشد. در حقیقت شما می‌توانید بخش‌هایی که در آن ضعف دارید را شناسایی کرده و بهبود آنها اقدام کنید. همچنین امکانات جدیدتر و مجهزتری را به سیستم خود اضافه کنید.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید بر اساس آماری که در سال ۲۰۰۰ ارائه شد، شرکت تویوتا با استفاده از ابزار هوش تجاری توانست بفهمد که در فرآیند توزیع و تحویل کالا نیمی از هزینه بیش از آن چیزی است که باید باشد. از این رو این شرکت با تغییر استراتژی، هزینه‌های ناشی از این موارد را حدود ۵۰ درصد کاهش داد.
افزایش سرعت بازگشت سرمایه از فواید مهم هوش تجاری و تأثیر آن در کسب و کار
به طور کلی هدف نهایی و مهم یک شرکت افزایش سرعت بازگشت سرمایه می‌باشد. توجه داشته باشید که بدون بینش درست و تصمیمات مناسب در دام روش‌های نخ نما و قدیمی نمی‌افتید. این موضوع به عنوان مهمترین آفت‌های کسب و کار شما در نظر گرفته می‌شود و شما را با شکست مواجه می‌کند.
همانطور که قبلاً اشاره کردیم هر شرکت یک سیستم می‌باشد که تمام بخش‌های آن به نوعی با یکدیگر مرتبط هستند. از اینرو نمی‌شود یک استراتژی جداگانه برای هر بخش در نظر گرفت. از این رو تمام تلاش هوش تجاری برای این است که اطلاعاتی ارائه دهد که اگرچه برای هر بخش به طور جداگانه موجود است؛ اما بتواند کلیتی به ما بدهد که بتوانیم بر اساس آن تصمیم‌گیری کرده و استراتژی مناسب و مفیدی برای سازمان یا شرکت خود در نظر بگیریم.
دقیقاً به همین دلیل است که BI می‌تواند به روشنی به شما کمک کند که کمپین‌های خود را برنامه‌ریزی کنید و هر چیزی را که لازم است تغییر دهید، تغییر دهید. پیش از آنکه واقعاً دیر شود. در این حالت در کمترین زمان ممکن سرمایه شما را به شما بازمی‌گرداند.
صرفه جویی در هزینه‌های نیروی انسانی از فواید مهم هوش تجاری و تأثیر آن در کسب و کار
به طور کلی نیاز به تجزیه تحلیل داده‌ها و اطلاعات، به عنوان مهمترین نیاز در جهان کنونی در نظر گرفته می‌شود. چرا که اطلاعات با پیشرفت و رشد جهان دائماً پیچیده‌تر شده و چند بعدی‌تر می‌شوند. علاوه بر آن تجزیه و تحلیل آنها بسیار دشوار و سخت در نظر گرفته می‌شود. به دلیل آنکه شرکت‌ها و کسب و کار ها مدام در حال حرکت به سمت گسترده شدن می‌باشند.
از این رو برای آنکه بتوانید متناسب با این جریان حرکت کنید و از آن عقب نیافتید، نیاز به تعداد بسیار بالای نیروی انسانی دارید که در زمینه تجزیه و تحلیل داده‌ها متخصص باشند و سرعت عمل بالایی داشته باشند. لازم به ذکر است که این موضوع به دلیل آن که اطلاعات و داده‌ها روزانه در حال تغییر و تحول هستند امری غیر ممکن خواهد بود و نمی‌تواند باعث موفقیت شما در تجارتتان شود. از این رو شما به هوش تجاری نیازمندید تا بتواند در وقت و هزینه خود صرفه جویی کرده و به سرعت به اهداف نهایتان برساند.
ابعاد مهم هوش تجاری
برای پیاده سازی موفق یک سامانه یا پروژه هوش تجاری دو پارامتر مهم و اساسی وجود دارد. این دو پارامتر عبارتند از:
بعد فنی و تکنیکال
لازم به ذکر است که اساس بعد فنی و یا تکنیکال به بخش ساخت انبار داده، انتقال داده، ابزارهای داشبورد ساز و مکعب‌های اطلاعاتی مرتبط می‌شود. به طور کلی این مرحله به عنوان اولین و مهمترین بخش هوش تجاری در نظر گرفته می‌شود. لازم به ذکر است که این مرحله شامل سه بخش زیر می‌باشد که به عنوان مراحل اصلی این بخش در نظر گرفته می‌شوند:
شناخت: در این مرحله شما باید یک تحلیل کلی و جامع از کسب و کار خود داشته باشید و وضعیت موجود را سنجیده و بخش‌های مختلف آن را شناسایی کنید.
طراحی انبار داده: در این مرحله شما باید به وسیله اطلاعاتی که در مرحله قبل به دست آوردید یک انبار داده طراحی کنید و اطلاعات خود را در آن ذخیره سازی کنید.
تهیه گزارش: این مرحله به عنوان آخرین مرحله این بخش در نظر گرفته می‌شود. شما باید در این مرحله بر اساس انبار داده‌های خود گزارشی را تهیه کرده و اطلاعات خام را به اطلاعاتی قابل فهم تبدیل سازید.
بعد فرهنگی هوش تجاری
بعد فرهنگی هوش تجاری به آنالیز درست نیازمندی‌ها، فرهنگ استفاده و تفکر مربوط می‌شود. در حقیقت در این بخش تصیمم‌گیری بر مبنای داده‌ها انجام می‌شود. این مرحله به زیرساخت‌های رفتاری اساسی نیاز است که متاسفانه بیشتر موارد آن در ایران وجود ندارد. برای اینکه این بخش به خوبی انجام شود به نقد و تغییر پذیری مداوم، انعطاف سازمانی بالا و مقاومت سازمانی پایین در قبال تغییرات لازم است.
سخن نهایی
به طور کلی امروزه جهان بسیار هوشمندانه عمل می‌کند. از این رو در صورتی که شما نتوانید متناسب با این جریان حرکت کنید به سرعت عقب خواهد افتاد. از این رو برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی باید سیستم‌های سنتی خود را حذف کرده و از آنها فاصله بگیرید. همچنین از روش‌های جدید و به روز استفاده کنید. همانطور که در طول مقاله عنوان کردیم هوش تجاری امروزه به عنوان یکی از مفاهیم بسیار مهم و کاربردی در تجارت و کسب و کار در نظر گرفته می‌شود. از این رو توصیه می‌کنیم در بازاریابی و کسب و کار خود از این مفهوم استفاده کنید.
از اینکه تا انتهای مقاله با مجله محتوایار همراه بودید از شما صمیمانه سپاسگزاریم. امیدواریم از مطالب گفته شده لذت برده باشید و مطالب برایتان مفید و آموزنده واقع شده باشند. شما می‌توانید با مراجعه به مقالات مرتبط از طریق لینک‌های زیر، اطلاعات بسیار مفید و مناسبی در رابطه با موضوعات مختلف به دست آورید و از این طریق به افزایش اطلاعات و آگاهی خود کمک کنید.